Czy pompa ciepła bez fotowoltaiki się opłaca? W tym artykule opiszę, model prosumenta w systemie opustów i net billingu z pompą ciepła. Dowiesz się ile ogrzewanie pompą ciepła będzie Cię kosztować i kiedy to się przestanie opłacać.
Jaka fotowoltaika do pompy ciepła
Pompa ciepła zużywa dość duże ilości prądu, pobierając 1 kWh energii elektrycznej nowe pompy ciepła produkują średnio 3-5,5 kWh energii cieplnej. Współczynnik COP (współczynnik wydajności chłodniczej) pompy ciepła określa tę zależność, im wyższy jest współczynnik COP danego modelu tym mniej prądu zużywa dana pompa ciepła. Skąd zatem wziąć tani prąd do zasilenia pompy ciepła? Powszechnie wiadomo, że wiele osób posiadających fotowoltaikę w modelu prosumenta z systemem opustów zdecydowało się na pompy ciepła i była to bardzo dobra decyzja. Prosumenci w systemie opustów „magazynują prąd w sieci” i są rozliczani wolumenowo (ilość energii jaką wprowadzają do sieci to odbierają pomniejszą o 20% lub 30% [zależy od wielkości instalacji]). Aktualne zmiany prawne i wprowadzenie systemu net billingu, spowodowały zamieszanie w branży. Nowy system nie będzie już tak korzystny, w dalszej części artykułu dowiesz się, czy to wogóle się opłaca.
Fotowoltaika do pompy ciepła w modelu opustów i net billingu
Żeby zrozumieć jaką instalację fotowoltaiczną dobrać, musisz dokładnie zgłębić dwa modele rozliczeń prosumentów. Po krótce:
Model opustów
W modelu opustów rozliczasz się w formie ilości (wolumenu) energii. Możesz „przechować” na zimę z jesieni np. produkując 1000 kWh przechowasz 700 kWh. Przewymiarowując fotowoltaikę mogłeś zostawić zapas energii na pompę ciepła.
Model net billingu
W modelu net billingu rozliczasz się w formie kasowej za energię. Możesz „przechować” na zimę z jesieni np. produkując 1000 kWh po 0,5 zł odzyskasz 250 kWh po 2 zł. Zimą kiedy potrzebujesz najwięcej energii do ogrzania domu, ceny prądu rosną. Finalnie otrzymasz znacznie mniejszą ilość energii zimą. Aktualnie latem model net-billingu nie różni się bardzo od systemu opustów bo ceny są porównywalne. Zimą zwróć uwagę, że ceny w zrosną (teraz na giełdzie bywa, że widzimy 2,4 zł/kWh wieczorem, zimą prognozuję wieczorami nawet 5 zł).
W modelu net billingu musiałbyś bardzo przeszacować wielkość fotowoltaiki, a nadal bez znajomości parametru zmiennego czyli ceny energii nie wiadomo o ile przewymiarować instalację fotowoltaiczną.
Dobór fotowoltaiki do pompy ciepła w 5 krokach
Celowo napisałem, że to fotowoltaikę należy dobrać do pompy ciepłą, przecież to fotowoltaika ma zapewnić wystarczającą ilość energii elektrycznej Twojej pompie ciepła, a Twoja pompa ciepła ma zapewnić wystarczającą ilość energii cieplnej Tobie! Kroki doboru:
1. Określ zapotrzebowanie w kWh na energię cieplną Twojego domu
2. Dobierz pompę ciepła do zapotrzebowania na energię cieplną
3. Sprawdź współczynnik COP pompy ciepła i policz ile energii elektrycznej będziesz potrzebować zimą
4. I teraz najtrudniejszy krok policz wielkość instalacji PV, przyjmując, że cena energii zimą może być nawet 4-5 razy wyższa niż w momencie produkcji (zimą 2023/2024 z Naszej wewnętrznej analizy może być nawet 5-15 razy wyższa)
5. Sam widzisz nie jest to takie oczywiste, przejdź teraz do ostatniej części tego artykułu i dowiedz się czy pompa ciepła bez fotowoltaiki ma sens
Podpowiedź! Stosując magazyn energii przechowaj energię zimą do pompy ciepła z nadwyżki z przewymiarowanej instalacji fotowoltaicznej, dodatkowo doładuj magazyn energii w nocy kiedy cena energii spada.
Ile kosztuje ogrzanie domu pompą ciepła czy bez fotowoltaiki się opłaca?
Do tej pory w modelu prosumenta na zasadzie opustów, dość prosto było oszacować koszty ogrzania domu pompą ciepłą. Przewymiarowana instalacja fotowoltaiczna i „zmagazynowana energia w sieci” wystarczała na wyjście prawie na „0” na ogrzewaniu pompą ciepła. Ale ile faktycznie to kosztuje:
CASE STUDY/PRZYKŁAD:
Dla 200 m² z anlizy kotly.pl średnie zużycie energii elektrycznej rocznie kształtuje się na poziomie 6000-8000 kWh (cena uwzględnia ciepłą wodę ok. 2000 kWh energii elektrycznej, potrzeby własne, i temperaturę realną czyli 22-24 C w domu a nie 18-20 C).
Prosument na zasadach opustów z instalacją 15 kWp, zużycie roczne 12000 kWh (pompa ciepła zużyła 6000 kWh 6000kWh na potrzeby inne), koszt faktycznie był znikomy prosument na zasadach opustów dokupił 1500 kWh za 1200 zł (koszty roczne).
Prosument na zasadach net billingu z instalacją 15 kWp, zużycie roczne 12000 kWh (pompa ciepła zużyła 6000 kWh 6000kWh na potrzeby inne), koszt szacunkowy (wynikający z analizy) wynikający z rozliczeń po wyższych cenach zimą 4200 zł – 4700 zł (koszty roczne).
Zakup energii bez fotowoltaiki po cenie taryfowej (obowiązuje do 2024 roku), zużycie roczne 12000 kWh (pompa ciepła zużyła 6000 kWh 6000kWh na potrzeby inne), koszt wynikający z rozliczeń po stałej cenie taryfowej 8200 zł – 9600 zł (koszty roczne).
Zakup energii bez fotowoltaiki po cenie rynkowej (Jeśli ceny zostałyby uwolnione od 2023 r.), zużycie roczne 12000 kWh (pompa ciepła zużyła 6000 kWh 6000kWh na potrzeby inne), koszt wynikający z rozliczeń po cenie rynkowej 18200 zł – 23760 zł (koszty roczne).
Z powyższego przykładu jasno wynika, że ogrzanie domu bez fotowoltaiki opłaca się mniej, po likwidacji taryf w 2024 będzie to jeszcz mniej korzystne.
Kiedy pompa ciepła się nie opłaca
Opłacalność pompy ciepła, rozpatrujemy głównie analizując zapotrzebowanie na energię elektryczną potrzebną do wyprodukowania energii cieplnej, w porównaniu z innymi sposobami ogrzania domu. Dodatkowe atuty takie jak ekologia, czy brak emisyjności CO2 w takim ujęciu pomijamy. Zatem kiedy pompa ciepła nie opłaca:
-jeśli dom jest starego typu nie ocieplony
-jeśli mamy okna starego typu, nie izolujące domu
-jeśli mamy grzejniki żeliwne
-jeśli nie mamy fotowoltaiki
-jeśli mamy taryfę dla firm za prąd
Czy pompa ciepła bez fotowoltaiki ma sens?
Pompa ciepła bez fotowoltaiki ma sens jedynie do czasu utrzymania w Polsce cen regulowanych za prąd dla gospodarstw domowych. W przypadku przejścia na cenę rynkową, opłacalność pomp ciepła bez fotowoltaiki spadnie.
Pamiętaj! Nie wieszaj pompy ciepła na ścianie tylko lepiej postaw ją na gumach i solidnych fundamentach, żeby drgania nie były uciążliwe w domu. Po drugie zaplanuj jak odprowadzisz wodę ze skraplacza, żeby woda nie płynęła po kostce. Po trzecie stosuj końcówki mosiężne, które nie rdzewieją. Po czwarte dobrze dopasuj bufor wodny i magazyn energii.
Podsumowanie
Podsumowując, pompa ciepła bez fotowoltaiki ma jedynie sens w przypadku gdy korzystamy z cen regulowanych (taryfowych), niestety od 2024 roku mamy przejść na ceny rynkowe, w takim przypadku pompa ciepła bez fotowoltaiki będzie kosztownym rozwiązaniem. Oczywiście nie biorę pod uwagę dynamicznego wzrostu cen paliwa gazowego i węgla, oraz ich dostępności. Jeśli analizujesz dostępność samego paliwa do ogrzania domu to pompa ciepła ma sens, lecz może być kosztownym rozwiązaniem, ze względu na dynamiczny wzrost cen energii.